UPOKO IV. He whaitakinga tenei i Nga tikanga o NGA MONI KATOA.
[Image of page 21]
UPOKO IV.
He whaitakinga tenei i Nga tikanga
o
NGA MONI KATOA.
Na te aha ra i marere noa ai te taonga mo te Hanga meroiti nei, mo te Hiriwa--mo te Koura--mo te Kapa?--tenei ano; Akuanei, ka pataia ki te tangata te tikanga i riro ai te taonga i te moni--ka ki mai--he pai ano nona--inahoki--ekore te mano o te taonga e takoto i aua Moni meroiti nei--Ahakoa mea, haere ana ka riro; Ko nga Taro a te Kai tunu Taro--e riro--he Koti i tuia e te Kai tui Kakahu e riro--te Taonga katoa e riro, e kore e takoto i nga were moni nei--ko tona tikanga hoki he takawaenga--tona ingoa nui he Hokohoko:
No nahea ra i timata ai te tikanga o te Hokohoko o te Moni? Na te aha ra Nga Iwi o te Ao i rite katoa ai te whakae ki te tuku noa atu i o ratou taonga mo nga wahi Koura iti nei, Inahoki--heoti ano tona pai to te Koura, to te Hiriwa--ko te whakawhiwhinga kautanga ki te ringa o te tangata, muringa iho ano, ka riro ke atu te hoko--heoti--te aro noa mai te tangata ki nga Kirikiri ki nga Kowhatu maori--inahoki wahi--iti nei hoki--he rite tahi te pai ki to te Koura--ki to te Hiriwa; Aea ranei, ka waiho ko nga Kirikiri hei Moni--ko nga Koura ko nga Hiriwa me whakarere:
Ko etehi tangata e ki ana--na te Tohu o nga Kingi o
[Image of page 22]
nga Kuini--kua rapa ki runga ki aua Koura nei--i kiia ai he moni--he hori, he tito tahi--Inahoki, mehemea he Kapa i rite tahi tona nui ki to te Hereni--whakapa rawa ki te ahua o te Kuini--karanga rawa hei Hereni--kaore hoki e tika--ekore te tangata e aro ki tenei tu hereni--ahakoa ranei hokoa atu taua kapa nei--ekore te tino taro e taka mai--kei tona tikanga ano, kei to te Kapa, te mareretanga mai o te Taro--ko to te Hereni he hipa ake ina riro mai; Ma te Ture e ki taua Kapa nei kia karangatia hei Hereni he tika--ko te ingoa kau ia--ko te ahua--e mau tonu to raua ahua--he ahua ke ano to te Hiriwa--he ahua ke ano to te Kapa--nokonei i mohiotia ai, ahakoa Ture, Ahua Ranei o nga Kingi, o nga Kuini, he tikanga ke ano te tikanga i taongatia ai te Moni.
Tenei ake ano.--Akuanei ko nga Hereni pea e maha whakarewaia ai ki te ahi--ano ka rewa--tena ano tona utu e rite ki to te Hereni Maori--ahakoa rewa i te Ahi--he Hiriwa tonu--kaore ano i poka ke te ahua--Ko te tu ano hoki tenei o te Koura, o te Kapa--ahakoa, rewa i te ahi--ko te ahua o te Koura, o te Kapa, e mau tonu ana; Mei kore te pai o tenei hanga o te Hiriwa o te Koura--ekore ianei e raweketia hei taonga Hokohoko.
Heoti--ehara hoki i kiia ai, ko te Moni anake te taonga.--Kei etehi Iwi he tikanga ke ano--Kei nga Iwi Mangumangu--he hori te hanga nei te Moni--tera ke ano tana Moni, he Kokota--tuitui rawa hei Hei--kaki--waiho rawa hei Moni--ka hokoa ki te kai--ka onotekau kokota--ora rawa te tangata mo te ra tahi i te kai--a--He Iwi ano,--he kakahu--tapahi rawa kia nonohi--waiho rawa hei Moni--ehara i kiia ai--hei kowheka--kao--hei hoko noa atu ki te taonga.
Engaro--he hanga kino te tu i nga Kokota nei--kihai i
[Image of page 23]
rite te pai ki te Moni Hiriwa--ki nga Koura--ki nga mea pai--ki nga mea iti--ki nga mea maro--ki nga mea ora; Ahakoa iti, ina tirohia e te kanohi,--ko te utu i nui--ko te Kapa i kore--ehara te Kapa--he mea taimaha--inahoki--hokoa atu ki te Hoiho ki te Kau ranei--e taimaha te tangata i te pikaunga Kapa--ka pa ano, kei ta te Koura--ahakoa tekau nga Hoiho, ma te Kapukai o te ringa e hapai nga Moni ina Utua atu ki te Koura.
Ka kite nei tatou i te pai o te Koura--koiano,--he pai ano hoki to te Noti--tona tikanga to te Noti ko nga Moni kua karangatia i roto, mei kaua te karangatanga o nga Moni o roto--tena ianei ekore e tahuritia e te tangata--nei ra--na te ngakau ka mohio he moni tonu--koia te Noti--te taonga mama--te taonga rawe,--i paingia ai e te tangata--he whakaronga no te ngakau--tera e riro mai he moni ina tinitia atu--e riro hoki te taonga te hoko e tenei hanga e te Noti--inahoki--kua kitea tona ritenga--he moni tonu--he tino taonga.